تجزیه به عامل ها و علیت در ژنوتیپ های مختلف برنج

به منظور بررسی ارتباط صفات مختلف با عملکرد دانه، تعداد 100 لاین و رقم از ارقام بومی و اصلاح شده برنج در قالب طرح لاتیس ساده 10×10 مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه 20 شامل عملکرد دانه و اجزای آن و خصوصیات مورفولوژیک بوته و دانه مورد ارزیابی قرار گرفتند. ضرایب همبستگی ساده بین عملکرد دانه با صفاتی مثل تعداد روز تا 50 درصد گلدهی، تعداد خوشه، عرض برگ پرچم، تعداد کل دانه، تعداد کل پنجه و بوته مثبت و معنی دار بود. نتایج حاصل از تجزیه به عامل ها نشان داد که 6 عامل اصلی و مستقل، 87 درصد تغییرات کل داده ها را توجیه می نمایند. به طوری که در چهار عامل تحت عنوان عامل مرفولوژی گیاه، شکل و اندازه، عملکرد و اجزای آن و پرشدن دانه نامگذاری گردیدند. در عامل عملکرد و اجزای آن صفات مهمی مثل تعداد پنجه بارور، وزن بوته، تعداد دانه پر قرار گرفتند. که همبستگی بین این خصوصیات معنی دار بود. نتایج حاصل از تجزیه علیت بیانگر آن بود که صفت وزن بوته به دلیل دارا بودن اثر مستقیم زیاد و بالا بودن اثرات غیر مستقیم صفات دیگر از طریق این صفت می تواند یک شاخص در جهت افزایش عملکرد دانه مطرح باشد.